SIBO – co to jest? Objawy SIBO, leczenie i dieta

SIBO to choroba, w której bakterie pojawiają się w przewodzie pokarmowym nie tam, gdzie powinny, czyli w jelicie cienkim. Czynią tam więcej złego niż dobrego (jak w jelicie grubym). Najczęstszymi objawami SIBO są bóle brzucha, wzdęcia i biegunki.

Na skróty:

• Co to jest SIBO?
• Przyczyny SIBO
• Objawy SIBO
• Badanie w kierunku SIBO
• Dieta i leczenie przy SIBO

Co to jest SIBO?

SIBO to angielski skrót od słów small intestinal bacterial overgrowth, po polsku przerost bakteryjny jelita cienkiego. „Zaraz, zaraz, ale przecież bakterie w jelitach są potrzebne, sama pisałaś o zaletach tej no mikrobioty” – powiesz zapewne.

Wszystko się zgadza – odpowiednia mikrobiota (nie tylko bakterie, ale także wirusy i grzyby) zasiedlająca JELITO GRUBE to kluczowy element holistycznego zdrowia człowieka. Najmniej bakterii jest w żołądku (hello kwas solny), a ich liczba wzrasta w dalszych odcinkach przewodu pokarmowego. Nie zmienia to jednak faktu, że w jelicie cienkim bakterii jest zdecydowanie mniej i tak powinno pozostać.

SIBO to nic innego jak wzrost liczebności bakterii w jelicie cienki lub zmiana w ich składzie (pojawiają się nietypowe dla tej części przewodu pokarmowego gatunku).

Jak często występuje SIBO? Trudno to określić, niektóre badania mówią, że wśród osób dorosłych częstość występowania SIBO może wynosić od 2,5 do 22% – to dość duży rozstrzał. Są jednak, grupy osób, które na schorzenie to zapadają częściej. Są wśród nich osoby:

• z IBS (zespół jelita drażliwego),
• które przewlekle przyjmują leki z grupy inhibitorów pompy protonowej (po prostu leki na zgagę, zobojętniające kwas solny),
• uzależnione od alkoholu,
• ze stanami zapalnymi jelit (np. choroba Crohna, wrzodziejące zapalenie jelita grubego),
• z celiakią,
• często stosujące antybiotykoterapię,
• chorzy na chorobę Hashimoto.

Przyczyny SIBO

Nie do końca wiadomo, dlaczego rozwija się SIBO, ale stan ten może być związany np. z budową anatomiczną jelita cienkiego, czy stanami po operacjach. Choroba rozwija się także w wyniku zaburzeń odporności zarówno tej jelitowej związanej z niedoborem sIgA, jak ogólnej całego organizmu.

Przerost flory bakteryjnej jelita cienkiego często pojawia się u osób, które często i długo przyjmują popularne, dostępne bez recepty leki na zgagę zmieniające pH żołądka.

Stany zapalne jelit, nieprawidłowości w wydzielaniu enzymów trzustki (np. w mukowiscydozie), a także zły stan kosmków jelitowych i śluzówki przewodu pokarmowego (np. w przebiegu celiakii) to kolejni potencjalni winowajcy. SIBO częściej występuje także w niealkoholowym stłuszczeniu wątroby.

Objawy SIBO

Najważniejsze objawy SIBO to bardzo mocno nasilone gazy, wzdęcia często połączone z gwałtownymi biegunkami. Dodatkowo można zaobserwować:

• silny ból brzucha,
• spadek masy ciała,
• ogóle osłabienie,
• obrzęki,
• wysypki skórne,
• niedobory witamin,
• zespół niespokojnych nóg,
• częste parcie na pęcherz,
• obniżony nastrój.

W przebiegu SIBO mogą się pojawić zarówno gwałtowne biegunki tłuszczowe (zaburzone wchłanianie tłuszczów) jak i wodniste wypróżnienia. Te drugie są wynikiem wydzielania dużej ilości wody do jelita w celu rozrzedzenia i wydalenia drażniących metabolitów bakteryjnych.

Badanie w kierunku SIBO

Najczęściej stosowanym i powszechnie dostępnym badaniem diagnostycznym w kierunku SIBO jest wodorowy test oddechowy z laktulozą. Laktuloza to cukier, który nie jest trawiony w ludzkim przewodzie pokarmowym, ale potrafią „zająć się” nim bakterie w jelicie grubym. W wyniku działalności mikrobioty wydziela się wodór (masz go wtedy w wydychanym powietrzu) w okresie kilku godzin po posiłku.

W czasie badania wypijesz słodki roztwór laktulozy i co kilkanaście minut będziesz oddychać do specjalnego sprzętu, który sprawdza zawartość wodoru.

Niestety w rzadkich przypadkach test ten może dać wynik fałszywie ujemny, bo niektóre grupy bakterii nie produkują wodoru. Dlatego tak ważny jest dokładny wywiad i zebranie informacji o wszystkich występujących objawach.

Dieta i leczenie przy SIBO

SIBO leczy się przy pomocy połączenia 3 elementów terapeutycznych:

1. dieta FODMAP,
2. antybiotykoterapia działająca miejscowo w przewodzie pokarmowych (rifaksymina, w Polsce występuje pod nazwą Xifaxan)
3. odpowiednio dobrana probiotykoterpia po zakończeniu przyjmowania antybiotyku (bezpieczne są probiotyki na bazie Bifidobacterium i Saccharomyces boulardii).

Dodatkowo w razie potrzeb stosuje się także suplementację dopasowaną do potrzeb. W zespole SIBO często rozwijają się niedobory witaminy B12, żelaza, czy witamin tłuszczorozpuszczalnych (A, D, E i K).

Nie będę się w tym poście rozpisywać o diecie FODMAP, bo napisałam już o tym wiele. Wszystkie informacje znajdzie pod tagiem FODMAP.

Jeśli podejrzewasz u siebie SIBO napisz do mnie i umów się na konsultację online.

Zdjęcie okładkowe: Polina Zimmerman/Pexels