Zakupy spożywcze mogą być prawdziwym wyzwaniem. O naszą uwagę walczą producenci przy pomocy wszechobecnej reklamy jak i sklepy, których wnętrza, kolorystyka, ustawienie produktów, czy nawet zapach zaplanowane zostały tak, by wywołać reakcję: „Kupuj!”. Jak odnaleźć się w tej dżungli i na co zwracać uwagę czytając etykiety żywności? Zobacz!
Czytanie etykiet żywności – najważniejsze, co musisz wiedzieć?
Żywność nigdy wcześniej nie była tak łatwo dostępna, a mnogość produktów utrudnia wybór. Bardzo istotne jest to, co na etykiecie, choć i tu czyha na konsumenta kilka pułapek. Na co zwracać uwagę, by wypełnić koszyk zdrowymi produktami?
Anatomia sklepu
Zajrzyj na koniec
Zakupy w wielkopowierzchniowych sklepach warto zaczynać od ich końca. Produkty umieszczone przy samym wejściu mają za zadanie przyciągnąć uwagę. Najpotrzebniejsze i najmniej atrakcyjne reklamowo oraz sprzedażowo artykuły ułożone są zazwyczaj po bokach i na samym końcu. To tam znajdziesz pieczywo, produkty mleczne, czy świeże, niepaczkowane owoce i warzywa.
Sprawdzaj „ukryte miejsca”
Najmniej przetworzone produkty i często także te najtańsze na półkach ułożone są na górze lub na samym dole. W poziomie oczu pojawiają się zaś artykuły najmocniej promowane, kolorowe, przyciągające uwagę, od których…warto odwrócić wzrok. Zdrowa żywność nie jest intensywnie reklamowana, kto widział kampanię reklamową kaszy gryczanej, czy pietruszki na wagę?
Jak czytać opakowania, etykiety żywności?
Najważniejsze informacje
- Nazwa produktu: nie powinna wprowadzać konsumenta w błąd, ale bywa różnie. Jeśli producent przekonuje, że oferuje pasztet z dzika, a w składzie mięsa tego zwierzęcia jest 5% to mamy do czynienia z oczywistym nadużyciem. Szukaj nazwy rodzajowej z tyłu opakowania, może okazać się, że granulowana herbata rumiankowa to w rzeczywistości napój instant z ogromną ilością cukru.
- Nazwa oraz adres producenta/importera: informacje potrzebne przede wszystkim, gdy chcesz produkt zareklamować lub zgłosić nieprawidłowości z nim związane.
- Kraj pochodzenia: sprawdzaj, gdy zależy Ci na wysokiej jakości żywności. Niestety wciąż zdarza się, że producent wprowadza konsumenta w błąd, w nazwie sugerując inny niż rzeczywisty kraj pochodzenia produktu.
- Data minimalnej trwałości/termin przydatności do spożycia -warto pamiętać, że to nie są tożsame pojęcia.
„Najlepiej spożyć przed…” wskazuje, do kiedy żywność zachowuje odpowiednią jakość. Po upłynięciu tej daty produkt może zacząć tracić swoje właściwości smakowe i zmieniać konsystencję, ale można go wciąż bezpiecznie zjeść. Pojęcie stosowane dla produktów trwałych (np. olej, makaron, ryż, czekolada).
„Należy spożyć do..” wskazuje, do kiedy możemy spożyć dany produkt. Absolutnie nie należy jadać produktów po upływie terminu przydatności do spożycia! Pojęcie stosowane dla produktów nietrwałych (np. jogurty, wędliny, sery, ryby).
Skład w kolejności malejące
Skład podawany jest zawsze w kolejności malejącej. Składników występujących na pierwszych trzech pozycjach jest zatem najwięcej. Z tego powodu należy unikać żywności, w której składzie cukier i tłuszcz (szczególnie ten utwardzany/uwodorniony) znajdują się na pierwszych pozycjach.
Substancje dodatkowe do żywności
Nie wszystkie „E” są groźne, bo wśród licznych numerów pojawia się także witamina C, czy kwas mlekowy. Choć substancje dodatkowe do żywności stosowane są w niewielkich ilościach, to istnieje zagrożenie ich kumulacji z różnych produktów, czy wywołania reakcji alergicznej. Poniżej przedstawiam krótką listę najniebezpieczniejszych substancji dodatkowych do żywności (można wpisać w telefon i korzystać z tej ściągi na zakupach):
- E 123 Amarant: nasila objawy astmy. Ustalono związek pomiędzy pojawieniem się guzów nowotworowych a spożyciem żywności z amarantem u szczurów.
- E 620 Glutaminian sodu: wywołuje syndrom chińskiej restauracji (ból głowy, mdłości, kołatanie serca, pocenie się).Jego często spożycie jest powiązane z występowaniem nadwagi.
- E 249, E 250 Azotyn potasu i sodu: jest prekursorem rakotwórczych nitrozoamin. Może wywołać mdłości, zawroty i bóle głowy.
- E 211 Benzoesan sodu: może nasilać objawy u astmatyków i alergików, oraz podrażniać przewód pokarmowy.
- E 220 dwutlenek siarki: u chorych na astmę może powodować problemy w oddychaniu.
- E 320 BHA: powoduje zaburzenia pracy wątroby, nerek, żołądka i tarczycy. Zmniejsza krzepliwość krwi, niekorzystnie wpływa na płodność.
- E 321 BHT: może wywołać pokrzywkę, zapalenie skóry, przewlekłe zmęczenie. Istnieją przesłanki świadczące o tym, iż może wywoływać nowotwory wątroby.
Wartość odżywcza/GDA/alergeny
Według najnowszych regulacji prawnych od grudnia 2016 roku każdy produkt spożywczy będzie na opakowaniu musiał mieć umieszczone podstawowe informacje o wartości odżywczej (wartość energetyczna, ilość tłuszczów, kwasów tłuszczowych nasyconych, węglowodanów, cukrów, białka i soli). Czytając wartość odżywczą warto zwrócić uwagę nie tylko na to ile kcal, czy białka jest w 100 g/100 ml żywności, ale także, jaką porcję jadamy zazwyczaj.
Oznaczenia GDA są zaś dobrowolne i informują o tym, jakie ilości poszczególnych składników odżywczych są zawarte w produkcie, a dodatkowo ilości te są podane w procentach, które odnoszą się do wartości referencyjnych Wskazanego Dziennego Spożycia (GDA). Pamiętajmy jednak, że GDA podawane są zazwyczaj w oparciu o zapotrzebowanie dla dorosłej, zdrowej, kobiety o prawidłowej masie ciała, dlatego nie można ich przekładać bezpośrednio na potrzeby np. osób odchudzających się, mężczyzn, czy dzieci.
Rozporządzenie europejskie wymusiło także na producentach bardzo ważną zmianę w prezentacji informacji o alergenach. Teraz składniki te muszą być podkreślone na opakowaniu za pomocą pisma wyraźnie odróżniającego się od reszty wykazu składników, np. za pomocą czcionki, stylu lub koloru tła.
Wszystkie zawarte w tym wpisie wskazówki zaledwie sygnalizują zagadnienia związane z czytaniem etykiem produktów spożywczych. Najważniejsze zasady czytania etykiet żywności zebrałam dla was na infografice.
Warto pamiętać także o 3 prostych zasadach:
- Nigdy nie chodź na zakupy głodna/y!
- Zawsze zabieraj ze sobą listę zakupów!
- Pozostań krytyczna/y wobec reklamy!
Pobierz i zapisz infografikę 7 zasad czytania etykiet żywności w pliku PDF
Pobierz inne infografiki:
Zostaw komentarz