Hormony to dość duża grupa związków o szeroko pojętym działaniu regulacyjnym. Bez nich procesy w organizmie zachodzę niewydajnie lub nie zachodzą w ogóle. Mają one działanie swoiste, co oznacza, że działają tylko tam, gdzie powinny. Część hormonów wydzielana jest do krwi i w ten sposób dociera do miejsca docelowego, którym jest dany narząd, część zaś działa tylko w obrębie danej tkanki. Do prawidłowego działania ciało ludzkie potrzebuje niewielkiej ilości hormonów, jednak wahania ich stężenia, zarówno nadwyżki, jak i niewystarczająca synteza mają przeważnie dość poważne skutki metaboliczne. Zazwyczaj takie zmiany wiążą się także ze złym samopoczuciem. Hormony mogę też wpływać na twoją wagę (masę ciała).
Hormony a tycie
Ciało ludzkie jest „kosmosem” współzależności, gdy niedomaga jeden element, inne także nie funkcjonują prawidłowo. Tak właśnie dzieje się w relacji hormony-masa ciała. Poznajcie głównych winowajców dodatkowych kilogramów, które niespodziewanie wyświetla waga łazienkowa.
Gdy tarczyca niedomaga
Niewielki narząd zlokalizowany w przedniej części szyi rządzi tempem metabolizmu całego organizmu. Niedoczynność tarczycy bardzo często wiąże się z gwałtownym przyrostem masy ciała, którą chorzy określają jako „tycie z powietrza”. Niedobór hormonów tarczycy bardzo mocno zwalnia przemianę materii, zaś objawy tego stanu są niespecyficzne, dlatego łatwo je przegapić. Skorzystajcie z pomocy lekarza, jeśli z niewyjaśnionych przyczyn czujecie senność, ciągłe zmęczenie, skóra jest sucha, a włosy sypią się garściami. Niedoczynność tarczycy często wywołana jest także autoimmunologiczną chorobą Hashimoto. W pierwszej kolejności wykonajcie badania poziomu hormonów tarczycy: TSH, ft3, ft4, a w razie nieprawidłowych wyników także inne specyficzne testy, które zleci endokrynolog (np. przeciwciała przeciwko tarczycy, USG).
Kobiece sprawy
Nieregularne cykle miesiączkowe, nadmierne owłosienie, problemy z zajściem w ciążę – to tylko niektóre charakterystyczne objawy tzw. zespołu policystycznych jajników (PCO), który związany jest z zaburzeniem równowagi w wydzielaniu androgenów (przede wszystkim testosteron) i estrogenów.
Najbardziej oczywistym objawem PCO są zmienione chorobowo jajniki – powiększone i pokryte niewielkimi torbielami, które utrudniają prawidłowy przebieg jajeczkowania. Łatwo to stwierdzić przeprowadzając badanie USG.
Zespół policystycznych jajników wiąże się także ze zjawiskiem insulinooporności, które sprzyja tyciu, dlatego leczenie wymaga ścisłej współpracy z dietetykiem i zastosowania diety opartej o niski ładunek glikemiczny. Dzięki temu łatwiej jest kontrolować stężenie glukozy we krwi i zapanować nad przyrostem masy ciała.
Stres i brak snu
Nagły stres wywołuje reakcję „walcz i uciekaj” nasilając wydzielanie adrenaliny, która przyspiesza tętno i „podkręca” przemianę materii. Długotrwały stres ma działanie przeciwne, wiąże się z nadmiarem kortyzolu, który podnosi ciśnienie krwi i uruchamia magazynowanie tkanki tłuszczowej „na ciężkie czasy”. Nadmiar kortyzolu sprzyja przede wszystkim otyłości brzusznej, typu „jabłko”.
Jeśli namiar stresu łączy się z małą ilością snu, zaburzeniu ulega dodatkowo wydzielanie hormonu wzrostu, który w trakcie odpoczynku nocnego nasila tzw. lipolizę, czyli rozkład tkanki tłuszczowej. Łatwo wywnioskować, co dzieje się, gdy nie śpicie wystarczająco długo…
Dbałość o higienę psychiczną jest niezbędna, jeśli chcecie przez długie lata utrzymywać prawidłową masę ciała.
Zobacz, co mówią o mnie podopieczni
Hormony tkankowe sterujące apetytem
Choć w nauce nie jest to zupełnie nowy temat, to wciąż niewiele wiemy, w jaki sposób przebiega hormonalna kontrola apetytu odbywająca się lokalnie, w konkretnych tkankach. Na scenie występuje obecnie plejada „aktorów”:
Leptyna: wydzielania przez komórki tłuszczowe, ma za zadanie bronić nas przed nadmiarem „zapasów” i nasila wydatkowanie energii.
Grelina: produkowana przez śluzówkę żołądka. Jej stężenie wzrasta przed posiłkiem, co zachęca nas do sięgnięcia po „małe co nieco”, zaś maleje po posiłku. Wydzielanie greliny nasila się w trakcie diety odchudzającej.
Cholecystokinina: wydziela ją głównie dwunastnica (początkowy odcinek jelita cienkiego, tuż za żołądkiem). Jej zadaniem jest inicjowanie odczucia sytości.
Neuropeptyd Y: wydzielany w mózgu, przez podwzgórze. Jego zadaniem jest „zachęcenie” do zjedzenia kolejnego posiłki. Neuropeptyd Y nasila głód, co skutkuje zwiększeniem ilości pobieranego pokarmu.
Istnieje duża szansa, że gdy poznamy dokładne mechanizmy funkcjonowania oraz wzajemne oddziaływania hormonów tkankowych sterujących apetytem łatwiej będzie pomagać osobom z otyłością olbrzymią.
Zostaw komentarz