Histamina? Nietolerancja histaminy? Pierwsze słyszę…
Zanim porzucicie temat i czytanie tego artykuły pozwólcie, że przedstawię dwa fakty. Nietolerancja histaminy:
- dotyczy prawdopodobnie od 1-3% społeczeństwa Europy (z czego 80% stanowią kobiety, 20% mężczyźni),
- daje objawy niemal identyczne jak klasyczna alergia, ale alergią nie jest ponieważ w jej powstawaniu nie biorą udział przeciwciała.
Skomplikowane? Zaraz wyjaśnię. Teraz tylko proszę byście pomyśleli, czy towarzyszy wam katar, łzawienie, bóle głowy, świąd skory, czy „świszczący oddech”…
Może jednak warto czytać dalej? Mam nadzieję, że dzięki informacjom zawartym w tym artykule choć jedna osoba pozna nową drogą do złagodzenia swoich dolegliwości.
Co to jest histamina?
Histamina jest tzw. aminą biogenną, która pełni funkcję hormonu tkankowego regulując wiele ważnych procesów (np. pobudza wytwarzanie kwasu żołądkowego, wpływa na perystaltykę jelit, reguluje rytm snu i czuwania itd.)
Histamina w dużej ilości wydzielana jest w odpowiedzi na alergiczną reakcję immunologiczną z udziałem przeciwciał z klasy IgE (klasyczna alergia, błyskawiczna reakcja). Wydzielają ją wtedy tzw. mastocyty (komórki tuczne). Histamina jest bezpośrednią przyczyną stanu zapalnego powstającego w trakcie reakcji alergicznej. Odpowiada za zatkany nos, wodnisty katar, świąd skóry, tworzenie bąbli, spadek ciśnienia tętniczego, obrzęk powiem, pokrzywkę, czy bóle głowy.
Histamina w organizmie powstaje w wyniku przekształcenia aminokwasu histydyny (aminokwas – to podstawowa „cegiełka” budująca białka). Podobnie dzieje się w żywności – histydyna przekształca się w histaminę, a zatem związek pojawia się w organizmie dwoma drogami: w wyniku wewnętrznej syntezy i z żywnością.
Na czym polega nietolerancja histaminy?
Histamina z żywności u zdrowego człowieka rozkładana jest przez enzym DAO (diaminooksydaza) wydzielany przez enterocyty – komórki śluzówki jelita cienkiego. Nietolerancja histaminy pojawia się, kiedy w organizmie występuje niedobór DAO i ciało nie jest w stanie poradzić sobie z nadmiarem histaminy dostarczanej z żywnością. Rozwijają się wtedy wspominanie pseudoalergiczne objawy.
Objawy nietolerancji histaminy:
- wodnisty katar,
- zaczerwienione oczy,
- kichanie,
- swędząca, pękająca skóra,
- łzawienie,
- dolegliwości żołądkowo-jelitowe,
- biegunki,
- migreny,
- trudności w oddychaniu, „świszczący oddech”.
Nadmiar histaminy może także rozwinąć się w wyniku genetycznej choroby zwanej mastocytozą (wzmożona wewnętrzna synteza histaminy).
Zobacz, co mówią o mnie podopieczni
Niedobór DAO może mieć kilka przyczyn.
- Wrodzony niedobór DAO, wrodzona nietolerancja histaminy – występuje stosunkowo rzadko.
- Wtórny niedobór DAO powstający najczęściej w trakcie i krótko po infekcjach przewodu pokarmowego (np. rotawirus), czy w stanach zaostrzenia stanów zapalnych jelit (np. choroba Crohna, wrzodziejące zapalenie jelita grubego). Wtórny niedobór DAO rozwija się najczęściej po prostu w wyniku zniszczenia śluzówki jelita cienkiego.
- Egzogenny (wewnętrzny) niedobór DAO wywołany przez czynniki zewnętrzne:
- leki hamujące aktywność DAO i/lub zwiększające wydzielanie histaminy,
- nadmiar histaminy w diecie (mimo, iż aktywność oraz ilość DAO jest prawidłowa),
- nadmiar tzw. uwalniaczy histaminy w diecie (żywność stymulująca wydzielanie histaminy przez mastocyty), mimo, iż aktywność oraz ilość DAO jest prawidłowa.
Przez DAO rozkładane są także inne aminy obecne w żywności, które mogą oddziaływać na organizm podobnie jak histamina. Te aminy to między innymi: putrescyna, kadaweryna, spermina, spermidyna, tauryna, serotonina, dopamina, fenyloetyloamina. Może zdarzyć się tak, że żywność zawiera niewielkie ilości histaminy, ale duże ilości innych amin, których organizm przy niedoborze DAO nie będzie w stanie rozłożyć.
Dodatkowo warto pamiętać, że stężenie histaminy zwiększa się w organizmie także w wyniku:
- stresu,
- choroby,
- pod wpływem radiologicznych środków cieniujących.
Zdjęcie: Martin Brosy/Unsplash
Diagnoza – jakie badania wykonać?
W diagnozie nietolerancji histaminy znaczenie mają dwa badania:
- Dzienniczek żywieniowy, w którym zapisujecie co jedliście i piliście, w jakich ilościach, a także, jakie objawy mieliście. Doświadczony dietetyk jest w stanie na podstawie notatek określić powiązanie na linii objawy – spożycie histaminy.
- Laboratoryjne badanie diagnostyczne: aktywność diaminoksydazy (DAO) – z surowicy krwi.
Ponad to warto sprawdzić stężenie samej histaminy i witaminy B6, ponieważ DAO jest zależny od B6, zaś jej małe stężenie może, ale nie musi wskazywać na nietolerancję histaminy.
Żeby nie zanudzić Was na śmierć postanowiłam podzielić ten post na dwie części. W drugiej podpowiem:
- jaką dietę stosować w nietolerancji histaminy,
- gdzie w żywności występuje najwięcej histaminy,
- jak przygotowywać posiłki,
- na jakie leki i dodatki do żywności uważać.
Zobacz drugą część wpisu: Nietolerancja histaminy udaje alergię – dieta antyhistaminowa
Zainteresuje cię także:
Dieta FODMAP – co można jeść? [PRZEPISY]
Błonnik pokarmowy – niedoceniany składnik. Dlaczego jest taki ważny? [INFOGRAFIKA DIETETYKA]
Mikrobiota jelitowa (mikroflora) – poznaj jej funkcje! [INFOGRAFIKA DIETETYKA]
Przekazuję Ci dużą porcję darmowej wiedzy. Chcesz to docenić? Kup mi kawę.
Klaudia
Całe życie myślałam, że mam alergię na pyłki, a okazało się, że to nietolerancja histaminy! Dziękuję za ten tekst! Bardzo mi pomógł!